Sažetak | U ovom je radu opisana akutna ligamentarna ozljeda gležnja, poznatija kao i uganuće gležnja. Najučestaliji je tip inverzijsko uganuće, koje je općenito u sportu te kao ozljede gležnja, ima najveću incidenciju. Razlog je tome sama anatomska građa gležnja i biomehaničke odlike, u kojoj gležanj teži ka položaju inverzije, osobito u plantarnoj fleksiji. Ozljeda lateralne skupine ligamenata, rezultat je inverzijskog uganuća, a everzijskog uganuća deltoidnog ligamenta. U visokom se uganuću gležnja oštećuje sindezmoza (distalno uzglobljene tibije i fibule). Podatci, u odnosu na ozljede, prikupljeni anamnezom, usmjeravaju terapeuta na daljnji odabir specifičnih kliničkih testova i upitnika, u procesu procjene. Ottawa smjernicama utvrđuje se potencijalna potreba za radiološkom dijagnostikom, tj. procjenjuje se postoji li prisutnost prijeloma u području gležnja. Za detaljniji uvid u funkcionalno stanje bolesnika, koriste se specifični klinički testovi, upitnici za procjenu funkcionalnosti te ostali modaliteti procjene, kojima terapeut dublje otkriva specifičnosti, vezane uz ozljedu. Klasifikacija inverzijskog uganuća se sastoji od tri stupnja oštećenja, u kojoj prvi stupanj označava lakši oblik ozljede (istegnuće ligamenata), drugi teži (parcijalna ruptura ligamenata) i treća (potpuna ruptura ligamenata) najteži oblik ozljede. Sukladno rezultatima procjene i bolesnikovim funkcionalnim potrebama, stvara se plan intervencije. Metoda liječenja i rehabilitacije uganuća gležnja najčešća je kroz konzervativni pristup, osim u slučaju potpune rupture ligamenata ili kronične nestabilnosti gležnja, gdje je operativna rekonstrukcija ligamenata zaista nužna. Faze fizioterapijske intervencije poklapaju se s fazama biološkog cijeljenja tkiva. U akutnoj se i subakutnoj fazi intervencije provodi PRICE (P - protection, R - rest, I - ice, C - compression, E – elevation) protokol, uporaba steznika. Nadalje, u rehabilitacijskoj i funkcionalnoj fazi, provode se terapijske vježbe snage i izdržljivosti, vježbe istezanja, proprioceptivne vježbe te uporaba mobilizacijskih tehnika zglobova i manipulacija mekih tkiva, Kinesiotaping za facilitaciju mišića itd. Osim rehabilitacije, važno je napomenuti važnost edukacije i provođenje preventivnih programa i protokola, kako bi se smanjila mogućnost ponovnog ozljeđivanja gležnja. |