Sažetak | Ankilozirajući spondilits je kronična i upalna reumatska bolest koju karakteriziraju bolovi, strukturna i funkcionalna oštećenja, smanjena pokretljivost i potencijalna deformacija koja najčešće zahvaća aksijalni skelet. Uzrok bolesti je i dalje nepoznat, no smatra se da je povezan s genetskim i vanjskim faktorima, te prisutstvom HLA B-27 antigena. Bolest najčešće zahvaća mlađu populaciju, muškarce tri puta češće nego žene u 20-im godinama života, no valja napomenuti da AS varira od osobe do osobe. Naime, simptomi iako se najčešće javljaju u kasnoj adolescenciji mogu pojavit isto tako i u djece ili puno kasnije u životu. Bolest se razvija upalnim procesom na kralježnici zapraćene okoštavanjem diskova, svih ligamenata i čahura intervertebralnih zglobova. Navedeni proces okoštavanja najranije zahvaća slabinski ili prsni dio kralježnice, te se kasnije širi na cijelu kralježnicu i na rendgenskoj snimci kralježnica poprima oblik ,,bambusovog štapa" koji predstavlja okoštalu kralježnicu koja više nije gibljiva. Razvojem bolesti kralježnica bolesnika gubi funkcionalne ravnine u svakom dijelu. Lumbalna lordoza se izravna, torakalna kifoza se pojača, cervikalna lordoza ostaje ista ili se pojača, bolesnik mora flektirati noge u koljenu kako bi mogao uspravno stajati i vidjeti preda se. Ukoliko je zahvaćen periferni zglob poput ramena, ramena će se spustit i povijat prema naprijed, ograničit će se pokret elevacije ruku, a prsni mišići će se skratiti pa bolesnik poprima fleksijski obrazac držanja tijela takozvani ,,stav skijaša˝. Dijagnoza AS-a se postavlja na temelju dobivene anamneze, kliničke slike a potvrđuje se nalazom HLA-B27 antigena i raznih metoda dijagnostičke radiologije poput rentgenskog snimanja (RTG) i magnetske rezonancije (MR). Fizioterapijska procjena provodi se po SOAP modelu, te postoje razni specifični standarditirani testovi i indeksi gibljivosti kralježnice koji u nastavku nemaju samo dijagnotičke značajke, nego omogućuju objektivno praćenje bolesnikovih fizičkih sposobnosti tokom bolesti, te dokumentiranje i praćenje progresije i regresije same bolesti. Fizioterapijska intervencija kod AS ima cilj ublažiti bol, ispraviti posturalne deformacije, poboljšati psihosocijalni status i povećati funkcionalne sposobnost bolesnika. Navedeni ciljevi se postižu kroz razne metode tretmana i tehnike koje su se pokazale svoju učinkovitost kroz novija klinička istraživanja. Poput: hidroterapije, vježbe jakosti, vježbe istezanja, vježbe disanja, Global Postural Reeducation metoda i bavljenje raznim rekreativnim sportskim aktivnostima. |