Sažetak | Kod bolesnika sa kroničnim zatajenjem bubrežne funkcije kojima je potrebna hemodijaliza neophodna je uspostava krvožilnog pristupa. Krvožilni pristup se može ostvariti kirurškom konstrukcijom arteriovenske fistule i arteriovenskog grafta te insercijom katetera za hemodijalizu koji može biti privremeni ili trajni. Privremeni pristup krvotoku podrazumijeva inserciju katetera u jednu od centralnih vena i to najčešće u v. jugularis int., v. subclavia i v. femoralis. Za trajni krvožilni pristup koristimo arteriovensku fistulu, arteriovenski graft te trajne tunelirane katetere. Svi pristupi su skloni komplikacijama, a kod katetera prisutne su sljedeće komplikacije: hematom, punkcija arterije, hematotoraks, hidrotoraks, pneumotoraks, tromboza, infekcija, tamponada srca, aritmija, neadekvatan položaj katetera. Za konzervaciju katetera koristimo heparin ili citratne pripravke. Komplikacije kod arteriovenske fistule i arteriovenskog grafta također su mnogobrojne, a to su: stenoza, tromboza, aneurizma, hematom, pseudoaneurizma, infekcija, edem, ishemija ekstremiteta i srčano žilne komplikacije. Adekvatno provođenje dijalizne njege uvelike doprinosi smanjenju komplikacija koje mogu biti životno ugrožavajuće. Stoga je bitna kontinuirana edukacija osoblja i bolesnika jer svi zajedno sudjeluju u smanjenju komplikacija. Osim hemodijalize postoji i peritonejska dijaliza. Peritonejska dijaliza koristi peritonalnu membranu ili potrbušnicu (omotač koji prekriva organe u trbuhu) kao polupropusnu membranu za izmjenu molekula te tako služi kao prirodan filter. Mekana silikonska cjevčica (kateter) postavlja se u trbuh, a posebna otopina prilagođena za peritonealnu dijalizu putuje kroz kateter u trbušnu šupljinu. Otpadne tvari i nakupljena tekućina prelaze iz krvi u tu otopinu te se nakon nekoliko sati ta tekućina iz trbušne šupljine istače i baca. Peritonejskom dijalizom bubrežna funkcija ostaje duže očuvana, te se taj oblik dijalize preporuča djeci, bolesnicima sa srčano žilnim bolestima i onima kod kojih se ne može uspostaviti adekvatan krvožilni pristup za hemodijalizu. Razvojem medicine i otkrivanjem novih spoznaja te primjena istih u dijalizi razvili su se razni modaliteti dijalize. Najčešće primjenjivi modaliteti su: hemodijaliza, hemodijafiltracija, hemofiltracija, afereza, plazmafereza, biofiltracija, peritonejska dijaliza i kontinuirana metoda dijalize. |