Sažetak | Mokraćni sustav čovjeka čine dva bubrega, dva uretera, mokraćni mjehur te mokraćna cijev, a jedna od najvažnijih uloga sustava je stvaranje urina. Za postavljanje dijagnoze pri pojavi boli u mokraćnom sustavu vrlo su važne radiološke pretrage. Od dijagnostičkih i terapijskih zahvata važnu ulogu imaju kateterizacije, bužiranje, perkutana drenaža, uretrocistoskopija i uretrocistografija. Kateterizacija mokraćnog mjehura je postupak drenaže urina iz mokraćnog mjehura, ali se može koristiti i u terapijske ili dijagnostičke svrhe. Kateteri koji se koriste u te svrhe se dijele na jednokratne i trajne. Jednokratni kateteri se koriste primjerice pri uzimanju urina kod žena za urinokulturu, a dugotrajni se koriste za dugotrajne kateterizacije. Kateterizacija mokraćne cijevi se radi najčešće kada treba uštrcati kontrastno sredstvo, ali i za drenažu. Zahvat proširivanje uretre naziva se bužiranje, a ono se obavlja bužijama različitih debljina i oblika, te napravljenih od različitih materijala. Uretrocistoskopija predstavlja pregled uretre i mokraćnog mjehura tankim optičkim instrumentima. Osim mokraćnog mjehura drenirati se može i bubreg. Taj postupak se naziva perkutana drenaža i obavlja se nefrostomskim kateterom. Ultrazvučni pregled, kompjuterizirana tomografija i magnetska rezonanca koriste se dokazivanje anatomsko-morfoloških promjena te za detekciju, lokalizaciju i karakterizaciju patoloških procesa u mokraćnog sustava. Ultrazvučna dijagnostika neinvazivna je dijagnostička metoda koja se temelji na stvaranju ultrazvučnih valova te piezoelektričnim kristalima. Upravo je UZV često prva pretraga pri dijagnostici bolesti mokraćnog sustava. Jedan od poremećaja koji se dijagnosticira ovom pretragom je vezikoureteralni refluks (VUR). Prednosti i nedostatci ultrazvučne dijagnostike pojašnjeni su u daljnjem tekstu. Kompjuterizirana tomografija (CT) digitalna je tehnika slikovnog prikaza koja koristi kolimirani snop rtg zraka te se u konačnici dobiju aksijalni presjeci snimanog dijela tijela. CT ima važnu ulogu u analizi organa i topografsko-anatomskih odnosa patoloških stanja retroperitonealnog prostora. Uspoređujući do sada opisane dvije dijagnostičke metode, više podataka o analizi perinefritičkih, periureteralnih i zdjeličnih procesa daje kompjuterizirana tomografija. Multidetektorski CT uređaji koriste se za prikaz krvnih žila mokraćnog sustava. Magnetska rezonanca također je tehnika slikovnog prikaza, a funkcionira na temelju nuklearne magnetske rezonance. U usporedbi sa CT, MR je bolja za analizu anatomije i patologije organa male zdjelice. Nasuprot tome, prednost kompjuterizirane tomografije je bolja dijagnostika kod patologije bubrega, opstrukcije kanalnog sustava te određivanje proširenosti patoloških promjena. Magnetska rezonanca također omogućuje MR urografiju koristeći kontrastna sredstva te MR angiografiju. Osim digitalnih metoda koje su upravo opisane, koriste se i konvencionalne metode poput nativne snimke abdomena, intravenske urografije, antegradne i retrogradne urografije, cistografije te uretrocistografije. Od navedenih pretraga jedino se nativna snimka radi bez primjene kontrasta. Njena prednost je dobar prikaz mogućih konkremenata u mokraćnom sustavu te položaj i veličina bubrega. Nedostatak navedene pretrage je preklapanje sa sadržajem crijeva. Razne vrste urografija koriste se za prikaz mokraćnog sustava, često se njima služimo za analizu protoka urina kroz katetere i pražnjenje mokraćnog mjehura. Često su međusobno komplementarne metode jedna drugoj. Tako se primjerice retrogradna urografija često radi kako bi se potvrdio nalaz intravenske urografije. Bolesti mokraćnog sustava su sve češće u današnje vrijeme. Ponajviše je riječ o različitim upalama te novotvorinama koje se pojavljuju u navedenom sustavu. Upravo se opisanim radiološkim metodama uspješno dijagnosticiraju i liječi sve više takvih bolesti. |