Čestična ili korpuskularna radioterapija nova je metoda u području radijacijske onkologije koja iskorištava specifična fizikalna i radiobiološka svojstva čestica u liječenju tumora. Primjenom radioterapije česticama, najčešće protonima i ugljikovim ionima, moguće je isporučiti vrlo preciznu dozu zračenja na točno određenoj dubini u tijelu pacijenta uz minimalnu dozu na okolna zdrava tkiva i organe od rizika. Čestice koje se koriste u radioterapiji imaju znatno viši linearni transfer energije - LET (engl. Linear Energy Transfer) u odnosu na fotone, što znači da maksimalnu količinu energije oslobađaju na točno određenoj dubini u tijelu pacijenta. Ovaj specifičan fenomen čestica naziva se Braggov vrh. Zbog visokog LET-a čestice, a osobito teški ugljikovi ioni posjeduju i visoku relativnu biološku efikasnost - RBE (engl. Relative Biological Effectiveness) što znači da su u usporedbi s konvencionalnom radioterapijom i učinkovitije u liječenju tumora što posebno dolazi do izražaja kod radiorezistentnih tumora. Tehnologija radioterapije česticama kontinuirano je u razvoju te se koriste razne metode isporuke zračenja poput Pencil Beam Scanning (PBS), Passively Scattered Proton Therapy (PSPT) i Carbon Ion Radiotherapy (CIRT). Postoje i nove, potencijalno naprednije metode poput FLASH terapije i Proton Arc Therapy (PAT) bazirane na terapiji protonima, kojima se postiže bolja distribucija doze i dodatno pošteđuju okolna tkiva i organi. S obzirom na to da su postrojenja za radioterapiju česticama izrazito velika i skupa, smanjena je dostupnost ovakve terapije, no zahvaljujući sve većem broju kliničkih istraživanja s pozitivnim rezultatima i kontinuiranom napretku tehnologije, centri za terapiju česticama postaju sve dostupniji. Ključne