Antineutrofilna citoplazmatska antitijela (ANCA) su heterogena skupina cirkulirajućih autoantitijela usmjerenih protiv proteina citoplazmatskih granula ili drugih citoplazmatskih sastavnica neutrofila te peroksidaza-pozitivnih monocitnih lizosoma (1,2). Vaskulitis je upala krvnih žila koja može zahvatiti bilo koji organski sustav u tijelu što rezultira širokim spektrom simptoma. Vaskulitisi su klasificiran ovisno o tome zahvaćaju li velike, srednje ili male krvne žile. Testiranje na ANCA ima vrlo važnu ulogu ne samo u postavljanju dijagnoze ANCA-povezanih vaskulitisa; sistemskih nekrotizirajućih vaskulitisa koji uglavnom zahvaćaju male krvne žile, već i u praćenju aktivnosti same bolesti. ANCA su otkrivena i kod autoimunih reumatskih bolesti, autoimunih bolesti jetre, nekih infektivnih bolesti, a mogu biti aktivirani i nekim lijekovima (2,6). Kombinacija indirektne imunofluorescencije na etanolom fiksiranim neutrofilima te enzimskog imunotesta osigurava najbolju dijagnostičku specifičnost. Razlikuju se četiri temeljna uzorka imunofluorescencije: citoplazmatska (C-ANCA); atipična citoplazmatska (a/C-ANCA), perinuklearna (P-ANCA) i „atipična“ perinuklearna fluorescencija (a/P-ANCA) i atipična (A-ANCA). Na temelju imunofluorescentnog uzorka ne može se odrediti vrsta ciljnog antigena pa se u tu svrhu provodi i antigen specifični enzimski imunotest (ELISA) (14). Testiranje na ANCA važno je u praćenju aktivnosti bolesti jer se relaps javlja kod 30-60% pacijenata u razdoblju od 5-10 godina (20). Testiranje se preporučuje u slučaju sumnje na relaps bolesti, posljedica i djelovanja imunosupresivne terapije te postavljanju diferencijalne dijagnoze kod sumnje na neotkrivenu infektivnu bolest. Iako se praćenje aktivnosti bolesti još uvijek ne može temeljiti isključivo na osnovi pada i rasta titra ANCA, značajni rast titra antitijela dobar je indikator kliničaru da pomnije promatra stanje bolesnika (1).