Abstract | Pleksus brachialis je splet živčanih vlakana koji nastaje spajanjem prednjih grana četiri vratna (C5-C8) i prvog prsnog moždinskog živca. Lezija PB javlja se kao posljedica porođajne traume. Najčešći uzrok je lateralna trakcija glave, vrata ili djetetove ruke prilikom porođaja a najznačajniji faktor rizika citiran u literaturi je velika porođajna težina ploda ( >4500 gr). Oštećenje PB na rođenju dovodi do određenih primarnih i sekundarnih funkcionalnih poremećaja. Navedeni poremećaji se primarno manifestiraju kao mišićno-tetivne i zglobno-ligamentarne kontrakture lokalizirane na ramenoj regiji, zaostajanje ruke, lopatice i čitavog hemitoraksa u rastu, diskoordinacija pokreta i dr. Sekundarno, oni u određenoj mjeri ugrožavaju nesmetani rast i razvoj grube i fine motorike. Klinička slika određuje koji mišići su paralizirani i koji živci PB su zahvaćeni. Narakas je definirao 4 glavne klasifikacije ozljede bazirane na kliničkoj opservaciji: Erb – Duchenova paraliza, prošireni tip 1., Klumpke – Dejerine i Erb – Klumpke tip. Dijagnoza porođajne lezije PB postavlja se na osnovu kliničke slike i karakterističnog položaja oduzete ruke, i izostanak Moro refleksa na strani lezije. Potvrđuje se klasičnom elektrodijagnostikom i elektromiografijom, koja se može vršiti već u trećem tjednu od povrede PB i daje podatke o zahvaćenim mišićima, njenom razvoju i prognozi.
Fizioterapijska procjena treba se izvršiti što prije da se utvrdi dijagnoza, odredi stupanj oštećenja, izvrši diferencijalna dijagnoza prema drugim stanjima, dokumentira osnovno početno stanje i otkriju eventualna pridružena oštećenja. Nakon procjene slijedi terapija idealno ako počinje već u prvim danima života. U ovome radu opisan je Vojta princip u terapiji porođajne lezije PB.
Češki neurolog Vaclav Vojta osnivač je Vojta neurorazvojnog principa, po kome ovaj terapijski princip nosi ime, iako ga je on nazvao terapija refleksnim pokretanjem. Terapijom se aktiviraju urođeni i u SŽS pohranjeni obrasci pokreta koji se potom uključuju u spontanu motoriku.
Preduvjet za provođenje terapije je postavljanje bolesnika u točno zadane položaje u kojima se provodi podraživanje zadanih zona podraživanja. Uslijed podraživanja aktiviraju se globalni obrasci svih poprečno prugastih mišića.
Razlikujemo 2 kompleksa refleksnog pokretanja, kompleks refleksnog okretanja s početnim položajem u položaju na leđima i na boku te kompleks refleksnog puzanja s početnim položajem u potrbušnom položaju.
Terapija ima mnogo učinaka u različitim područjima, a u terapiji kljenuti PB važno je postići uspravljanje ramena,otvaranje šake i oslonac na lakat, tj motoričke aktivnosti koje bolesnik nije u mogućnosti izvesti samostalno. |